لوله pvc که مخفف Poly vinyl chloride می باشد یکی از انواع لوله های پلیمری یا همان پلاستیکی است. لوله های pvc را به نام های لوله پلیکا و لوله فاضلاب نیز می شناسند. پلیکا (pvc) پرکاربرد ترین نوع لوله در صنعت ساختمان می باشد که در لوله کشی فاضلاب، برق کشی و لوله کشی آب مورد استفاده قرار می گیرد. در ادامه بعد از بررسی تارخچه پی وی سی به معرفی ویژگی های انواع مختلف لوله پی وی سی (pvc) می پردازیم.
پی وی سی (pvc) اولین بار در سال 1872 توسط شیمیدان آلمانی یوگن باومن به شکلی اتفاقی ساخته شد. او گاز وینیل کلرید که در لوله ای مهر و موم شده بود را در معرض نور خورشید قرار داد و جامد سفید رنگی به نام PVC تولید کرد. در سال 1913، شیمیدان آلمانی فردریش کلاته اولین حق ثبت اختراع را برای پلیمریزاسیون PVC با استفاده از نور خورشید دریافت کرد. در جنگ جهانی اول، آلمان چندین محصول PVC انعطاف پذیر و سفت و سخت تولید می کرد. آنها به عنوان جایگزینی برای فلزات مقاوم در برابر خوردگی استفاده می شدند. برخی از ویژگی های مشترک در انواع لوله های پی وی سی به شرح زیر می باشد :
-
مقاومت در برابر خوردگی: لوله های pvc به دلیل عدم حضور فلز در ساختار آنها، در برابر خوردگی مقاوم هستند و عمر طولانی تری نسبت به لوله های فلزی دارند.
-
انعطاف پذیری و تنوع طراحی: لوله های pvc قابلیت خم شدن و انطباق با شکل های مختلف را دارند و به راحتی قابل برش و اتصال هستند. این ویژگی باعث می شود که لوله های pvc برای کاربردهای مختلف مناسب باشند.
-
مقاومت در برابر آتش: لوله های pvc به سختی اشتعال پذیر هستند و حتی اگر آتش بگیرند، نیاز به یک منبع اشتعال مداوم دارند. این ویژگی باعث می شود که لوله های pvc برای کاربردهای الکتریکی و حفاظت در برابر حریق مناسب باشند.
-
سبک بودن: لوله های pvc نسبت به لوله های فلزی سبک تر هستند و این باعث می شود که حمل و نصب آنها راحت تر باشد. همچنین، سبک بودن لوله های pvc کاهش فشار بر روی سازه ها را به همراه دارد.
-
ضریب اصطکاک کم: سطح داخلی لوله های pvc صاف است و باعث می شود که اصطکاک بین لوله و مایعات جاری در آن کم شود. این ویژگی باعث می شود که جریان مایعات در لوله های pvc روان تر باشد و کاهش فشار و افت سرعت را به حداقل برساند.
لوله های پی وی سی در انواع مختلفی تولید می شوند که هرکدام از آن ها ویژگی های خاص به خودشان را دارند دسته بندی زیر شامل انواع لوله های پی وی سی می باشد :
لوله pvc فشار قوی |
جهت انتقال آب آشامیدنی، آبیاری مزارع، زهکشی، صنایع شیمیایی، جمع آوری آب باران، آبپاش های آتش نشانی و … |
لوله pvc نیمه قوی |
مناسب سیم و کابل های برق، فاضلاب داخل ساختمانی و خانگی، ناودان، کانال های هوا مانند هواکش های سرویس بهداشتی و حمام و … |
لوله pvc فشار پایین |
جهت انتقال آب باران، شوتینگ زباله ها، غلاف دور سیم، تاسیسات زیرزمینی، انتقال آب شهری و … |
لوله یو پی وی سی (upvc) |
انتقال آب سرد، فاضلاب ساختمان، تاسیسات برق و مخابرات |
لوله پی وی سی ام |
مناسب برای جذب موج فشار، افزایش راندمان تامین آب و کاهش هزینه های عملیات |
لوله C-PVC یا cpvc |
جهت انتقال آب گرم، استفاده در صنایع شیمیایی و تاسیسات حرارت |
لوله pvc فشار قوی
لوله PVC فشار قوی دارای مقاومت بالایی در برابر فشار و خوردگی می باشد و برای انتقال آب آشامیدنی، آبیاری مزارع، زهکشی، صنایع شیمیایی، جمع آوری آب باران، آبپاش های آتش نشانی و … کاربرد دارد. این لوله ها معمولا به رنگ طوسی هستند.
لوله pvc نیمه قوی
این نوع لوله ها دارای مقاومت خوبی در برابر ضربه و فشار نقطه ای هستند و برای سیم و کابل های برق، فاضلاب داخل ساختمانی و خانگی، ناودان، کانال های هوا مانند هواکش های سرویس بهداشتی و حمام و … کاربرد دارند. لوله های PVC نیمه قوی معمولاً رنگ سفید یا خاکستری دارند.
لوله pvc فشار پایین
لوله های PVC فشار پایین دارای قطر خارجی کمتر و ضخامت پایین تری هستند و برای انتقال آب باران، شوتینگ زباله ها، غلاف دور سیم، تاسیسات زیرزمینی، انتقال آب شهری و… کاربرد دارند. این نوع لوله ها معمولا به رنگ های آبی و خاکستری تولید می شوند.
لوله یو پی وی سی (upvc)
این نوع لوله ها دارای سختی بالایی هستند و برای انتقال آب سرد، فاضلاب ساختمان، تاسیسات برق و مخابرات کاربرد دارند. این لوله ها مقاوم در برابر حرارت، خوردگی، اشعه ماوراء بنفش و آتش هستند. لوله های یو پی وی سی معمولاً رنگ سفید یا خاکستری دارند.
لوله (C-PVC یا cpvc)
لوله های پی وی سی سی (PVC-C) دارای مقدار کلر بیشتر در ترکیبات خود هستند و برای انتقال آب گرم، صنایع شیمیایی، تاسیسات حرارت مرکزی کاربرد دارند. این لوله ها مقاوم در برابر حرارت بالاتر (تا 90 درجه سانتیگراد)، خوردگی، اشعه ماوراء بنفش و آتش هستند. این لوله ها معمولاً رنگ قهوه ای چروکیده دارند.
لوله پی وی سی ام (PVC-M یا M-PVC)
لوله پی وی سی ام اولین بار در سال 1996 در کشور نیوزلند تولید شد. این نوع از لوله های PVC یکسال بعد در کشور های دیگر نیز مورد استفاده قرار گرفت. ضخامت لوله ام پی وی سی (M-PVC) کمتر از لوله یو پی وی سی است ولی با این حال مقاومت زیادی در برابر ضربه و فشارهای نقطه ای دارد. برخی از مزایای لوله های PVC_M به شرح زیر می باشد:
-
چقرمگی لوله های PVC-M نسبت به PVC بسیار زیاد می باشد این چقرمگی بالا عملکرد ضربه ای لوله را افزایش می دهد و از شکنندگی و خوردگی لوله هنگام نصب جلوگیری می کند
-
مقاومت بالا در برابر ترک و عملکرد بار نقطه ای
-
حمل نقل ایمن تر به دلیل مقاومت بالای لوله ها
-
لوله PVC-M می تواند برای جذب موج فشار، افزایش راندمان تامین آب و کاهش هزینه های عملیات گزینه مناسبی جهت استفاده به عنوان لوله در ساختمان باشد.
