مقالات آموزشی

لوله کشی آتش نشانی

اسپرینکلر

لوله کشی آتش نشانی یکی از مهمترین عناصر ایمنی در ساختمان ها است. لوله کشی آتش نشانی به مجموعه ای از تجهیزات و لوله هایی گفته می شود که برای خاموش کردن حریق در ساختمان ها طراحی و نصب شده اند. سیستم های لوله کشی باید با رعایت استانداردهای ملی و بین المللی انجام شود. تا در صورت بروز حریق، بتواند به صورت موثر و سریع عمل کند. در این مقاله به برخی از مباحث مربوط به لوله کشی آتش نشانی پرداخته ایم.

 

انواع لوله کشی آتش نشانی

انواع لوله کشی آتش‌نشانی عموماً به دو دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: لوله کشی خشک و لوله کشی مرطوب.

1. لوله کشی خشک (Dry Pipe System): در این سیستم، لوله‌ها حاوی هوا هستند و آب تا زمان فعال‌شدن سیستم درون لوله‌ها نیست. این نوع سیستم معمولاً در مناطق با دمای پایین و یخ‌زدگی ممکن استفاده می‌شود.

2. لوله کشی مرطوب (Wet Pipe System): این سیستم عمدتاً در محیط‌های گرمتر و خشک‌تر استفاده می‌شود. آب تمام وقت در داخل لوله‌ها حضور دارد و در صورت فعال‌شدن سیستم، آب به طور مستقیم به مناطق مورد نیاز پمپ می‌شود.

علاوه بر این دو نوع اصلی، سیستم‌های دیگری مانند لوله کشی ترکیبی (Combination System) و لوله کشی خطی (Deluge System) نیز وجود دارند که بسته به نیازها و ویژگی‌های محیط‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، در برخی از موارد از لوله کشی خطی مخصوص به نقاط خاص مثل انبارها و پارکینگ‌ها نیز استفاده می‌شود.

 

قوانین و استانداردها

برای انجام لوله کشی آتش نشانی باید با توجه به قوانین و استانداردهای موجود عمل کرد. برخی از قوانین و استانداردهای معتبر در این زمینه عبارتند از:

  • قانون ساختمان (Building Code) : قانون ساختمان یک مجموعه از قواعد و مقررات است که برای تضمین سلامت، رفاه و امنیت عموم در ساختمان ها و سازه های مختلف تدوین شده است. قانون ساختمان در بسیاری از کشورها به عنوان یک قانون ملزم الالتزام در نظر گرفته می شود و نقض آن مستلزم جرائم و جزایات قضایی است.

  • NFPA (National Fire Protection Association) : NFPA یک سازمان بین المللی غیر دولتی است که به منظور پیشگیری و حفاظت از حرائق فعالیت می کند. NFPA بسیاری از استانداردهای معروف و پذیرفته شده در زمینه حفاظت از حرائق را تدوین و منتشر می کند. برخی از این استانداردها عبارتند از: NFPA 13 (Standard for the Installation of Sprinkler Systems)، NFPA 14 (Standard for the Installation of Standpipe and Hose Systems)، NFPA 20 (Standard for the Installation of Stationary Pumps for Fire Protection) و …

  • UL (Underwriters Laboratories) : UL یک سازمان مستقل و خصوصی است که به منظور ارزیابی و تایید ایمنی و کیفیت محصولات و خدمات مختلف در زمینه های مهندسی، علوم و تکنولوژی فعالیت می کند. UL برخی از استانداردها و نشان های ایمنی را برای محصولات و خدمات مربوط به حفاظت از حرائق صادر می کند. برخی از این استانداردها و نشان ها عبارتند از: UL 199 (Standard for Automatic Sprinklers for Fire Protection Service)، UL 508 (Standard for Industrial Control Equipment)، UL 864 (Standard for Control Units and Accessories for Fire Alarm Systems) و …

 

مراحل انجام لوله کشی آتش نشانی

برای انجام لوله کشی آتش نشانی باید مراحل زیر را طی کرد:

  • تهیه طرح و نقشه لوله کشی با توجه به نوع ساختمان، مساحت، تعداد طبقات، نوع مصالح، نوع حرائق محتمل و … .
  • انتخاب تجهیزات و لوله های مناسب با توجه به استانداردها و نشان های ایمنی مورد نظر.
  • نصب تجهیزات و لوله های آب و گاز در مکان های مشخص شده در طرح و نقشه.
  • اتصال تجهیزات و لوله ها به منابع آب و گاز با رعایت قوانین و دستورالعمل های فنی.
  • تست فشار، برقراری، عملکرد و اطمینان از صحت عملکرد تجهیزات و لوله ها.
  • رفع نقص ها و ایرادات در صورت وجود.
  • صدور گواهینامه و تایید نهایی لوله کشی آتش نشانی.

فواید و مزایا

سیستم های اتفا حریق دارای فواید و مزایای بسیاری هستند که در این بخش به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

  • حفاظت از جان و مال: لوله کشی آتش نشانی باعث می شود که در صورت بروز حرائق، جان و مال ساکنین و مالکین ساختمان حفاظت شود. لوله کشی با خاموش کردن حرائق در محل، جلوگیری از انتقال آن به سایر قسمت های ساختمان و کاهش دود و گاز های سمی، عوارض جبران ناپذیر حرائق را به حداقل می رساند.

  • تسهیل در عملکرد آتش نشانان: لوله کشی آتش نشانی با فراهم کردن دسترسی سریع و آسان به منابع آب و گاز، عملکرد آتش نشانان را در خاموش کردن حرائق تسهیل می کند. لوله کشی با قابلیت تغذیه خودکار و دستکار، به آتش نشانان اجازه می دهد که بدون نگرانی از تمام شدن منابع، به خاموش کردن حرائق بپردازند.

  • صرفه جوئ در هزینه ها: لوله کشی آتش نشانی با پایین آوردن خسارات ناشی از حرائق، هزینه های تعمیر و بازسازی را کاهش می دهد. لوله کشی آتش نشانی با کاهش ریسک حرائق، هزینه های بیمه را نیز کاهش می دهد. لوله کشی با استفاده از تجهیزات و لوله های با کیفیت و مقاوم، هزینه های نگهداری و تعمیر را نیز کاهش می دهد.

 

چالش ها و مشکلات لوله کشی آتش نشانی

لوله کشی آتش نشانی با وجود فواید و مزایای زیاد، دارای چالش ها و مشکلاتی است که در این بخش به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

  • عدم رعایت قوانین و استانداردها: برخی از پیمانکاران و مجریان لوله کشی آتش نشانی، به دلایل مختلف مانند سودجوئ، تنبلی، بی تجربگی و … از رعایت قوانین و استانداردهای موجود در این زمینه غفلت می کنند. این امر باعث می شود که لوله کشی دچار نقص ها و ایرادات فنی شود که در صورت بروز حرائق، عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می دهد.

  • عدم تطابق با نوع ساختمان: برخی از پروژه های لوله کشی آتش نشانی، بدون توجه به نوع ساختمان، مساحت، تعداد طبقات، نوع مصالح، نوع حرائق محتمل و … انجام می شود. این امر باعث می شود که لوله کشی آتش نشانی مناسب و کافی برای ساختمان نباشد و در صورت بروز حرائق، عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می دهد.

  • عدم نظارت و بازرسی: برخی از پروژه های لوله کشی آتش نشانی، بدون نظارت و بازرسی مناسب از سوی مسئولین و متخصصین صورت می گیرد. این امر باعث می شود که لوله کشی آتش نشانی دچار خطاها و عيب های پنهان شود که در صورت بروز حرائق، عملکرد آن را تحت تاثیر قرار می دهد.

 

راه حل ها و پيشنهادات برای بهبود لوله كشی آتش نشانی

برای بهبود سیستم آتش نشانی، راه حل ها و پيشنهادات زير را می توان ارائه كرد:

  • رعایت قوانین و استانداردها: پیمانکاران و مجریان لوله کشی آتش نشانی باید به صورت دقیق و کامل از قوانین و استانداردهای موجود در این زمینه پیروی کنند. آن ها باید تجهیزات و لوله های مورد نیاز را با توجه به نشان های ایمنی و کیفیت معتبر تهیه و نصب کنند. آن ها باید طرح و نقشه لوله کشی آتش نشانی را با توجه به نوع ساختمان، مساحت، تعداد طبقات، نوع مصالح، نوع حرائق محتمل و … تهیه و اجرا کنند. آن ها باید از روش های فنی و علمی مناسب برای اتصال، تست، رفع نقص و صدور گواهینامه استفاده کنند.

  • نظارت و بازرسی: مسئولین و متخصصین مربوط به لوله کشی آتش نشانی باید به صورت منظم و مستمر نظارت و بازرسی بر روی پروژه های لوله کشی آتش نشانی داشته باشند. آن ها باید از صحت عملکرد تجهیزات و لوله ها، رعایت قوانین و استانداردها، تطابق با طرح و نقشه، رفع خطاها و عيب ها، صدور گواهینامه های لازم اطمینان حاصل کنند. آن ها باید در صورت مشاهده هرگونه تخلف یا نقص، بلافاصله اقدامات لازم را انجام دهند.

  • آموزش و اطلاع رسانی: ساکنین و مالکین ساختمان های دارای لوله کشی آتش نشانی باید در خصوص استفاده صحيح و بهينه از تجهيزات و لوله های آتش نشانی آموزش داده شوند. آن ها باید در خصوص خطرات حرائق، روش های پيشگيری، علائم هشدار دهنده، شيوه های خروج اضطراری، تماس با آتش نشانان و … اطلاع رسانی شوند. آن ها باید در خصوص نگهداری و تعمير منظم تجهيزات و لوله های آتش نشانی مطلع شوند.

 

نتیجه گیری

يكی از فعاليت های حساس و حياتی است كه باید با دقت و حرفه ای انجام شود. سیستم های آتش نشانی دارای فواید و مزایای زیادی هستند. که حفاظت از جان و مال، تسهیل در عملکرد آتش نشانان و صرفه جوئ در هزینه ها را شامل می شود. سیستم های آتش نشانی در ساختمان ها دارای چالش ها و مشکلاتی هستند که عدم رعایت قوانین و استانداردها، عدم تطابق با نوع ساختمان و عدم نظارت و بازرسی را شامل می شود. سیستم آتش نشانی را می توان با راه حل ها و پيشنهاداتی مانند رعایت قوانین و استانداردها، نظارت و بازرسی، آموزش و اطلاع رسانی بهبود بخشید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *